Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) Çalışma Rehberi

Bu rehber, Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) hazırlanan adayların sınavın yapısı, kuralları ve içeriği hakkındaki bilgilerini pekiştirmeleri amacıyla hazırlanmıştır. Rehberde, temel bilgileri ölçmeye yönelik kısa cevaplı sorular, analitik düşünmeyi teşvik eden kompozisyon soruları ve sınavla ilgili anahtar terimlerin tanımlarını içeren bir sözlük bulunmaktadır.

Kısa Cevaplı Sorular

Aşağıdaki soruları, kaynak metinlerdeki bilgilere dayanarak 2-3 cümle ile yanıtlayınız.

1. Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) nedir ve hangi oturumlardan oluşmaktadır?
2. Temel Yeterlilik Testi’nin (TYT) amacı nedir ve hangi dersleri kapsamaktadır?
3. Alan Yeterlilik Testi’nde (AYT) puanın %40’ını TYT’nin, %60’ını ise AYT’nin oluşturması ne anlama gelmektedir?
4. Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) nasıl hesaplanır ve YKS puanına en az ve en çok ne kadar katkı sağlar?
5. TYT puanının hesaplanabilmesi için yerine getirilmesi gereken minimum net şartı nedir ve bu şartın AYT puanına etkisi nasıldır?
6. 2026 yılı YKS takvimine göre sınav, başvuru ve sonuç açıklama tarihleri nelerdir?
7. Tıp, Hukuk ve Mimarlık fakültelerini tercih edebilmek için adayların sağlaması gereken “sıralama barajları” nelerdir?
8. Yabancı Dil Testi (YDT) hangi dillerde yapılmaktadır ve soru sayısı ile sınav süresi ne kadardır?
9. Çalışma programı hazırlarken kullanılan “4N Kuralı” hangi sorulardan oluşur ve neyi amaçlar?
10. 2026 yılı itibarıyla Türkiye’de lise eğitimi alan yabancı uyruklu veya çifte vatandaşlığı olan adaylar için üniversiteye girişte hangi önemli değişiklik yapılacaktır?

Kısa Cevaplı Sorular – Cevap Anahtarı

1. Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS), öğrencilerin lisans düzeyinde eğitim alabilmeleri için yapılan merkezi bir sınavdır. Sınav, Cumartesi günü yapılan Temel Yeterlilik Testi (TYT), Pazar sabahı yapılan Alan Yeterlilik Testi (AYT) ve Pazar öğleden sonra yapılan Yabancı Dil Testi (YDT) olmak üzere üç ayrı oturumda gerçekleşir.
2. TYT’nin amacı, adayların sözel ve sayısal alanlardaki temel düzeyde bilgi, beceri ve yetkinliklerini ölçmektir. Bu test; Türkçe (40 soru), Sosyal Bilimler (20 soru), Matematik (40 soru) ve Fen Bilimleri (20 soru) olmak üzere toplam 120 sorudan oluşur ve genellikle 9. ile 10. sınıf müfredatını kapsar.
3. Lisans programlarına yerleştirmede kullanılan AYT puan türleri hesaplanırken, adayın TYT’den aldığı puanın %40’ı ve AYT’den aldığı puanın %60’ı dikkate alınır. Bu durum, hem temel yeterliliklerin hem de alan bilgisinin yerleştirme puanında önemli bir ağırlığa sahip olduğunu gösterir.
4. Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP), adayın lise diploma notunun 0,6 ile çarpılmasıyla hesaplanır. Örneğin, diploma notu 80 olan bir adayın OBP katkısı 48 puan olur. Bu hesaplamaya göre bir adayın YKS puanına en düşük 30, en yüksek 60 puan eklenebilir.
5. TYT puanının hesaplanabilmesi için adayın Türkçe veya Matematik testlerinin en az birinden 0,5 ham puan (net) yapması zorunludur. Eğer bir aday bu şartı sağlayamazsa TYT puanı hesaplanmaz; bu durumda AYT oturumunda tüm soruları doğru yapsa bile AYT puanı da hesaplanmayacaktır.
6. 2026 yılı takvimine göre YKS başvuruları 6 Şubat – 2 Mart 2026 tarihleri arasında yapılacaktır. TYT oturumu 20 Haziran 2026’da, AYT ve YDT oturumları ise 21 Haziran 2026’da gerçekleştirilecektir. Sınav sonuçlarının 22 Temmuz 2026’da açıklanması planlanmaktadır.
7. Sıralama barajları, belirli bölümleri tercih edebilmek için ulaşılması gereken en düşük başarı sırasını ifade eder. Tıp fakültesi için ilk 50 bin, Hukuk fakültesi için ilk 125 bin, Mimarlık fakültesi için ise ilk 250 bin içinde yer almak gerekmektedir.
8. YDT; İngilizce, Almanca, Fransızca, Rusça ve Arapça olmak üzere beş farklı dilde yapılmaktadır. Adaylar başvurdukları dilden sınava girerler ve her dil için 80 soruluk ayrı bir kitapçık verilir. Sınav süresi 120 dakikadır.
9. “4N Kuralı”; NE (Hangi derse/konuya çalışacağım?), NASIL (Konu çalışarak mı, soru çözerek mi?), NE KADAR (Kaç soru/test çözmeliyim?) ve NE ZAMAN (Ne kadar boş zamanım var, ne zaman çalışmalıyım?) sorularından oluşur. Bu kural, adayın çalışma sürecini bilinçli ve planlı bir şekilde yönetmesini amaçlar.
10. 2026 yılından itibaren, lise eğitiminin tamamını veya bir kısmını Türkiye’de tamamlamış olan yabancı uyruklu ve çifte vatandaşlığa sahip adaylar, üniversitelere artık Yabancı Öğrenci Sınavı (YÖS) ile değil, sadece YKS puanı ile yerleşebilecektir. Bu durum, eski mezunları da kapsamaktadır.

Kompozisyon Soruları

Aşağıdaki sorular üzerine düşünerek kapsamlı ve analitik cevaplar oluşturunuz. (Bu sorular için cevap anahtarı verilmemiştir.)

1. YKS’nin üç oturumunu (TYT, AYT, YDT) amaçları, ölçtükleri beceriler, soru dağılımları ve nihai yerleştirme puanına etkileri açısından karşılaştırarak detaylı bir şekilde analiz ediniz.
2. Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) ve 0,5 net kuralının adayların sınav stratejileri üzerindeki etkilerini tartışınız. Bu iki unsurun, bir adayın üniversiteye yerleşme sürecindeki önemini ve olası sonuçlarını değerlendiriniz.
3. Sayısal, Sözel, Eşit Ağırlık ve Dil puan türlerinin her birinin hangi testlere dayandığını açıklayınız. Bir adayın birden fazla puan türünde başarılı olabilmesi için nasıl bir çalışma stratejisi izlemesi gerektiğini örneklerle tartışınız.
4. Kaynak metinde sunulan son beş yılın ders bazında doğru ortalamalarını inceleyerek adayların genel olarak hangi alanlarda daha başarılı veya başarısız olduğunu yorumlayınız. Bu verilerin bir adayın kişisel çalışma planını oluştururken nasıl kullanılabileceğini açıklayınız.
5. Bir adayın “4N Kuralı”nı kullanarak kişisel bir YKS çalışma programı hazırlama sürecini adım adım anlatınız. Bu kuralın her bir aşamasının (Ne, Nasıl, Ne Kadar, Ne Zaman) sınav hazırlığındaki verimliliği nasıl artırabileceğini detaylandırınız.

Temel Kavramlar Sözlüğü